Czym jest indeks zmienności VIX (Volatility Index)?
VIX jest ważnym wskaźnikiem dla inwestorów, ponieważ może dać im wgląd w to, jak prawdopodobne jest, że zrealizują zysk ze swoich inwestycji w danym okresie. Pomaga im przewidzieć, jak bardzo ceny akcji mogą wzrosnąć lub spaść w najbliższej przyszłości, dając im więcej informacji o tym, kiedy powinni kupić lub sprzedać akcje i inne instrumenty finansowe. Rozumiejąc, co napędza zmiany VIX i wykorzystując go jako jeden z elementów ogólnej strategii inwestycyjnej, inwestorzy mogą podejmować lepsze decyzje o tym, kiedy wejść lub wyjść z określonych pozycji, aby zmaksymalizować swoje zyski. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest VIX, jak działa i dlaczego jest tak ważnym narzędziem dla inwestorów.
Co to jest VIX?
Volatility Index, czyli w skrócie indeks VIX mierzy zmienność rynku. Do jego obliczenia wykorzystywane są ceny opcji z indeksu S&P 500.
Możemy również się spotkać, z określeniem, że indeks VIX mierzy poziom strachu wśród inwestorów. Jeżeli chcesz wiedzieć dlaczego, to zapraszamy do dalszego czytania!
Kontrakty CFD na VIX są dostępne u brokerów forex, np. w XTB.
Co mierzy indeks VIX?
Określenie wskaźnika VIX jako indeks strachu na rynku jest powiązane z psychologią inwestowania uczestników rynku. Sam strach w handlowaniu na giełdzie ujawnia się jako panika i powoduje spore zamieszanie. Im reakcje są szybsze, bardziej gwałtowne, tym wskaźnik VIX rośnie. Nazywamy to ujemną korelacją, ponieważ wzrost wskaźnika oznacza spadek cen akcji. Natomiast kiedy wzrosną ceny aktywów, to niepewność inwestorów jest niewielka, a sam VIX spada.
Dobrze zobrazuje to poniższa tabela.
| Wartość indeksu VIX | Reakcja rynku |
|---|---|
| 0-20 | Niewielka zmienność, spokój na rynku wśród zachowań inwestorów. Kiedy poziom VIX wynosi najbliżej 0, oznacza to zaufanie inwestorów do panującej sytuacji na rynku. |
| 20-30 | Umiarkowana niepewność w zachowaniu inwestorów. |
| 30-100 | Widać strach inwestorów. Zmienność cen jest coraz większa i panika inwestorów również. Indeks VIX rośnie, a jego poziom przybliżony do 100 oznacza bardzo silny strach czy pesymizm w podejmowanych działaniach. |
Jak oblicza się wartość VIX?
Amerykański indeks giełdowy VIX jest obliczany na podstawie opcji na indeks S&P 500. Brane są pod uwagę ceny opcji „out of the money” („opcja poza ceną” — oznacza to, że cena nie przynosi zysków po jej wykonaniu), które wygasają od 23 do 37 dni. W obliczeniach są uwzględniane opcje:
- standardowe opcje SPX, które wygasają w trzeci piątek każdego miesiąca;
- tygodniowe opcje SPX, które wygasają w pozostałe piątki.
Następnie opcje są ważone, żeby otrzymać stałą zapadalność na 30 dni, która jest miarą oczekiwanej zmienności indeksu S&P 500.
Czym jest zmienność rynku?
Oprócz sposobu działania samego Volatility Index warto zastanowić się nad tym, czym jest sama zmienność na giełdzie. Przez zmienność rozumiemy wahania cen instrumentów finansowych, czyli jak często zmienia się ich cena.
Sama zmienność oznacza, że zwiększa się ryzyko. W związku z tym duża zmienność powiązana jest z większym ryzykiem. W związku z tym zmienność na rynkach możemy określić jako okazywanie zaufania lub strachu do sytuacji, które dzieją się na giełdzie.
Trzeba jeszcze podkreślić, że zmienność możemy interpretować na dwa sposoby jako:
- zmienność historyczna, która po prostu opiera się na zmianach cen instrumentów, które miały już miejsce;
- zmienność implikowana, czyi próbująca przewidzieć jak cena będzie zmieniała się w przyszłości.
Indeks VIX opiera się na zmienności implikowanej.
Historia powstania indeksu zmienności VIX
Pierwsze badania na temat zmienności na rynku miały miejsce już w 1986 roku. Zostały one przeprowadzone przez profesorów Dana Galai oraz Manacha Brennera. Co prawda swój wskaźnik nazwali indeksem sigma, ponieważ symbol ten w matematyce finansowej oznacza miarę zmienności.
W 1992 roku amerykańska giełda opcji Chicago Board Options Exchange (CBOE) również zajęła się badaniem zmienności zachowań inwestorów na rynku. Ich analizy doprowadziły do stworzenia własnego wskaźnika, który od 1993 roku funkcjonuje jako Volatility Index. Dzięki czemu nie był tylko suchym i teoretycznym wskaźnikiem dla analityków finansowych.
Początkowo VIX obliczany był na podstawie cen opcji S&P 100. Jednak w 2003 roku CBOE wraz z bankiem inwestycyjnym Goldman Sachs zmienili metodę obliczania. W ten sposób VIX jest liczony na podstawie cen opcji indeksu S&P 500.
W historii funkcjonowania VIX miały miejsce ogromne załamania rynku. Wśród nich możemy wymienić:
- 1998 rok — załamanie rosyjskich rynków finansowych, VIX wyniósł wtedy 60 punktów;
- 2001 rok — ataki terrorystyczne na World Trade Center, VIX przekroczył 58 punktów;
- 2002 rok — skandal finansowy i upadłość Enronu (amerykańskie przedsiębiorstwo energetyczne), indeks VIX znowu osiągnął 58 punktów;
- 2008 rok — kryzys finansowy powiązany z kredytami subprime, wartość VIX wyniosła wtedy 79 punktów;
- 2020 rok — globalna pandemia i pesymistyczne działania polityki różnych krajów spowodowały, że VIX osiągnął 65 punktów.
Co wpływa na wartość indeksu VIX?
Indeks rynkowy VIX w dużej mierze opiera się na psychologii rynku. W związku z tym jest wskaźnikiem, na który może silnie oddziaływać wszelkie informacje dotyczące:
- amerykańskiej gospodarki,
- polityki w Stanach Zjednoczonych,
- wiadomości gospodarcze z innych duży rynków, jakimi są rynek europejski i azjatycki.
Dlatego w przypadku inwestowania w indeks zmienności VIX warto obserwować wszelkie informacje ze świata zarówno te gospodarcze, jak i polityczne.
W jakich godzinach można handlować indeksem VIX?
Jeżeli chcesz inwestować w indeks VIX, to możesz śledzić jego notowania VIX od poniedziałku do piątku. Godziny notowań dla indeksu giełdowego VIX według czasu polskiego zaczynają się od 0:00 do 22:15. Czas na handel jest wystarczająco długi, żeby był atrakcyjny dla wielu inwestorów z całego świata.
