O rezerwach złota, walutowych, dewizowych Polski i innych krajów

Sztabki złota
Źródło: Michael Steinberg / Pexels

Rezerwy w złocie, walutowe i dewizowe, które posiadają, i którymi zarządzają banki centralne, służą utrzymaniu stabilności i bezpieczeństwa walutowego danego kraju. Dzięki nim jest możliwe zabezpieczenie operacji, które wyrównują bilans płatniczy państwa. Są też gwarancją wymienialności waluty krajowej. Umożliwiają również ewentualne interwencje na rynku walutowym. Jakie rezerwy złota, walutowe, dewizowe posiada Polska i jak wypada na tle innych krajów?

Rezerwy walutowe, co to jest?

Rezerwa walutowa jest potencjałem składającym się z obcych walut, a także z zagranicznych papierów wartościowych, złota oraz innych metali szlachetnych. Do jej zasobów należą również wszelkiego rodzaju międzynarodowe środki płatnicze. Warto wiedzieć, że rezerwy nie są dodatkowymi środkami finansowymi, które mogą wspomóc funkcjonowanie gospodarki kraju. Poza tym rezerwy walutowe posiadają te państwa, których pieniądz jest wymienialny.

Po co są trzymane rezerwy walutowe?

Rezerwy walutowe wykorzystywane są przez bank centralny danego kraju. Stabilizują wahania kursu walutowego. Służą też finansowaniu wyników ujemnych salda bilansu płatniczego, pomagając uniknąć spadku produkcji, konsumpcji oraz inwestycji w gospodarce danego państwa. Pozwalają na szybką reakcję na rynku walutowym, zapewniając w ten sposób stabilność rynku finansowego i gwarantują płynność w sytuacjach skrajnych.  

Jakie są polskie rezerwy walutowe?

W Polsce, sukcesywne zwiększanie rezerw rozpoczęło się w roku 1995. Wzrost sięgał 140% dzięki gwałtownemu zwiększeniu importu. Narodowy Bank Polski otrzymał wyłączność w sprawie skupu od innych banków polskiego złotego po ustalonym niskim kursie. Te środki pieniężne oraz dochody z prywatyzacji spółek państwowych i przedsiębiorstw zostały zamienione na rezerwy. Akumulacja rezerw walutowych następuje przede wszystkim w walutach uniwersalnych, czyli w EUR i USD. Rezerwy składają się z depozytów oraz należności banków centralnych. Pod koniec maja 2020 roku aktywa rezerwowe wyniosły 119 444 mln EUR i 132 788 mln USD.  

Kto ma największe rezerwy walutowe na świecie?

Międzynarodowy Fundusz Walutowy zajmuje się badaniem i liczeniem wartości rezerw walutowych poszczególnych krajów. Przelicza je na swoją jednostkę czyli SDR. Jest to międzynarodowa jednostka walutowa, gdzie wartość jednego SDR wynosi 1.50773 USD. I tak największe na świecie rezerwy walutowe posiadają:

1. Chiny – 691,1 mld SDR,
2. Japonia – 585,2 mld SDR,
3. Rosja- 186,8 mld SDR,
4. Tajwan- 176,3 mld SDR,
5. Korea Południowa- 155,3 mld SDR.

O polskich i światowych rezerwach złota słów kilka

Światowe rezerwy złota poszczególne kraje zbierają od XIX wieku. Ich wielkość szacuje się na 34859,33 tony. W tym kraje strefy euro mają go 10 776,1 ton, co wynika z informacji International Monetary Fund’s International Financial Statistics. Najwięcej złota posiadają Amerykanie. Na tym kruszcu zbudowali finansowe bezpieczeństwo swojego kraju. W forcie Knox przechowują aż 8 133,5 tony tego szlachetnego metalu. Na złocie swoje bezpieczeństwo budują też Niemcy. W skarbcu Bundesbanku znajdują się 3 364,2 tony kruszca. W piątce liderów znajduje się i Rosja z 2 299,2 tonami złota. Kraj ten nie kupuje go za granicą, ponieważ złóż złota w Rosji jest pod dostatkiem. Polska ma natomiast 228,6 ton złota i zajmuje 23 miejsce. W rezerwach Narodowego Banku Polskiego złoto stanowi 9,8 proc.

Kto nie wierzy w moc złota?

Jednak nie wszyscy stawiają na zabezpieczenia w złocie. Dla niektórych państw jest ono tylko nieznacznym uzupełnieniem innych rodzajów rezerw. Taką taktykę mają w Korei Południowej, Japonii, Malezji, Indonezji, Chinach oraz Tajlandii. Podobnie jest w Arabii Saudyjskiej. Czesi natomiast zupełnie nie inwestują w złoto, choć w rezerwach mają 7,8 tony kruszca.

Krótka historia rezerw dewizowych

Rezerwy dewizowe to nic innego, jak zasób walut obcych, które przechowuje krajowy bank centralny. A samo posiadanie oraz zmiana wielkości rezerw dewizowych są ważnym instrumentem finansowym, który umożliwia rządowi bronić stałego kursu walutowego.

Jak powstają rezerwy dewizowe?

Rezerwy dewizowe tworzą się, gdy bank centralny skupuje waluty. Za tą walutę trzeba jednak zapłacić. Wtedy Narodowy Bank Polski puszcza w obieg rodzimą walutę. By nie doprowadzić do inflacji, zbiera nadwyżkę złotego, jaka pojawia się na rynku. Dzięki czemu wykorzystuje sprzedaż krótkoterminowych papierów wartościowych, które są oprocentowane. Kosztem są odsetki z tego faktu, należy je zrównać z zyskiem z kierowania rezerwami dewizowymi.

Znaczenie rezerw dewizowych

Rezerwy dewizowe określają zdolność kredytową państwa. Zmniejszają koszty finansowania przez światową gospodarkę oraz minimalizują bariery niestabilności kursu złotego. Oznaczają też gwarancję pokrycia zobowiązań wobec innych państw i importu. Obecnie w strukturze NBP dominują takie dewizy jak: USD, EURO, Funt.

Historia polskich rezerw dewizowych

Przed zmianami ekonomicznymi, polskie rezerwy dewizowe były niewielkie. Wraz z napływem kapitału zagranicznego, zwiększył się rynkowy obrót obcą walutą. Narodowy Bank Polski zajął się wymienianiem zagranicznych pieniędzy – dolarów, franków i marek na polską walutę. Ta natomiast służyła zakupowi sprywatyzowanych przedsiębiorstw. W 90-tych latach ubiegłego wieku były największe wzrosty polskich rezerw dewizowych. Zgodnie z panującym prawem dewizowym, instytucje finansowe i eksporterzy musieli rozprzedać waluty zagraniczne dla NBP.

Jakie są obecnie rezerwy dewizowe Polski?

Z danych, jakie podał Narodowy Bank Polski o stanie oficjalnych aktywów rezerwowych, jasno wynika, że pod koniec czerwca 2020 roku wyniosły 115,1 mld euro. Oznacza to, że stan ten jest o 4,4 mld euro niższy niż na koniec maja 2020 roku. Natomiast rezerwy dolarowe zmniejszyły się o 3,7 mld USD i osiągnął poziom 129,1 mld USD. A jak rezerwy dewizowe wyglądają na świecie? Najwięcej rezerw dewizowych posiadają Chiny. Kraj ten zgromadził 3,19 bln dolarów. Drugie miejsce zajmuje Japonia z 1,07 bln USD, a na trzecim plasuje się Rosja z blisko 472 miliardami dolarów.