Cena złota za gram | Aktualny kurs forex XAU PLN, Wykres

Sztabki złota
Źródło: Michael Steinberg / Pexels

Złoto znane jest ludzkości już od prehistorii. Początkowo ludzie cenili je ze względu na największą wśród metali kowalność – jest ono na tyle miękkie i plastyczne, że można je rozbić na płytki tak cienkie, że aż półprzezroczyste.

Gdy powstawały pierwsze cywilizacje, złoto miało już opinię metalu rzadkiego i wyjątkowego. Pierwsze kopalnie złota mogły powstać nawet 2500 lat p.n.e. w Egipcie, gdyż kruszec ten szybko upodobali sobie faraonowie. Złoto szybko przeniknęło do kultury jako synonim bogactwa – złote runo miał posiadać Chrysomallos, latający baran, będący celem wypraw mitycznych bohaterów helleńskich.

Kalkulator przelicznik złota

-

PLNUSDEUR

0.0030

gramykaratygranyuncjefuntykilogramy

Złoto jako środek płatniczy

Historia złota jest nierozerwalnie spleciona z historią pieniądza. Wiele cywilizacji niezależnie od siebie rozwinęło system pieniężny oparty na monetach złotych lub z domieszką złota.

Czemu akurat ten metal stał się tak pożądanym środkiem płatniczym?

• Złoto jest, jak zostało już wspomniane, wysoce kowalne, łatwo więc bić z niego monety, nawet za pomocą nieprecyzyjnych narzędzi;
• Jest pierwiastkiem niereaktywnym, nie rdzewieje, ma bardzo nikłą tendencję do tworzenia związków chemicznych;
• Występuje w rudach stosunkowo łatwych do oczyszczenia;
• Ma temperaturę topnienia niższą niż żelazo i porównywalną do brązu, tworzy trwałe stopy z innymi metalami;
• Jest rzadkie – w całej historii ludzkości wydobyto prawdopodobnie nie więcej niż 200 000 ton złota;
• Łatwo ocenić autentyczność złotej monety z uwagi na to, jak miękki jest to kruszec – złoto odkształca się pod wpływem stosunkowo niewielkiego nacisku, stąd „test gryzienia.

Prawdziwa rewolucja w postrzeganiu złota jako środka płatniczego przyszła jednak wraz z ustaleniem parytetu złota, będącego pierwszym międzynarodowym systemem walutowym. Według parytetu złota, każdy wyemitowany pieniądz ma swój odpowiednik w określonej ilości złota. Banknoty i monety można było wymieniać na czysty kruszec u emitenta oraz dokonywać odwrotnych transakcji, wymieniając złoto na jednostki pieniężne.

System ten, stosowany od połowy XIXw. do końca drugiej wojny światowej miał wiele zalet. Przede wszystkim gwarantował względną stabilność ekonomiczną – żaden rząd nie mógł wydrukować więcej pieniędzy, niż posiadał złota, wahania parytetu były ograniczane przez możliwość swobodnego wywozu i przywozu złota do kraju.

W czasie funkcjonowania parytetu złota spełniało ono wiele funkcji – miernika wartości waluty, środka płatniczego, cyrkulacji i rezerw. Parytet złota ostatecznie zniesiono z uwagi na niemożność utrzymania go w okresie pierwszej i drugiej wojny światowej, gdy wzrastało zapotrzebowanie na emisję waluty fiat. Było to niemożliwe do zrealizowania przy utrzymaniu parytetu złota, jednak do tej pory większość banków centralnych trzyma rezerwy złota. Powód? Złoto jest pieniądzem o stałej, pewnej wartości.

Zobacz także: Czy warto inwestować w złoto?

Ceny złota za różne jednostki wagowe

Złoto jako inwestycja

Złoto w inwestycjach określane jest mianem „bezpiecznej przystani”. W ten sposób nazwa się aktywa obarczone niewielkim ryzykiem, mało podatne na kryzysy gospodarcze. Co więcej – udowodniono, że kurs złota wykazuje korelację odwrotną w czasach kryzysu, gdyż im w gorszej sytuacji jest gospodarka, tym chętniej inwestorzy kupują złoto. Nawet stosunkowo niewielkie, negatywne wydarzenia, jak testowanie broni jądrowej przez Kim Dzong-Una, odbijają się dodatnie na kursie złota.

Złoto inwestycyjne sprzedawane jest w dwóch postaciach – sztabkach oraz monetach bulionowych. Zawartość procentowa złota w stopie wyrażana jest w promilach, tak więc sztabka najwyżej próby oznaczana byłaby liczbą 1000. W praktyce jednak uzyskanie tak czystego złota jest trudne i nieopłacalne, „czyste” złoto inwestycyjne jest więc najczęściej próby 999, czyli zawierającej 99,9% złota w stopie.

Oznaczenia prób złota przyjęte w Polsce:

• 0 próba 999 – 99,9% czystego złota;
• 1 próba 960 – 96,0% czystego złota;
• 2 próba 750 – 75,0% czystego złota;
• 3 próba 585 – 58,5% czystego złota;
• 4 próba 500 – 50,0% czystego złota;
• 5 próba 375 – 37,5% czystego złota;
• 6 próba 333 – 33,3% czystego złota.

Czasem stosowany jest także starszy podział na karaty, gdzie jeden karat równa się 1/24 zawartości czystego złota w stopie:

• 24-karaty– próba 1000 lub 999;
• 23-karaty– próba 958;
• 22-karaty– próba 916;
• 18-karaty– próba 750;
• 14-karaty– próba 585;
• 12-karaty– próba 500;
• 10-karaty– próba 417;
• 9-karaty– próba 375;
• 8-karaty– próba 333.

Warto jednak wiedzieć, że starsze monety i sztabki mogą podlegać innej standaryzacji – przykładowo, większość znajdujących się w obiegu kolekcjonerskich okazów dwudziestowiecznych dukatów jest próby 986. Dodatkowo masa monet bulionowych podawana jest zazwyczaj w uncjach oraz ich ułamkach, wedle przelicznika 1 oz. = 31,103 g. Dobrze jest przy tym wiedzieć, że system jednostek używany do pomiaru masy metali szlachetnych wywodzi się wprost z systemu stosowanego w XV-wiecznej Anglii i nieco różni się od współczesnych miar imperialnych, gdzie jedna imperialna uncja równa się około 28 gramom.

Ile złota możesz kupić za 1 zł?