Czym jest dźwignia finansowa i jak działa?
Każdy inwestor marzy o zwiększeniu stopy zwrotu z kapitału własnego. Jednak ograniczają go w tym jego własne pieniądze, a gdyby tak można było powiększyć zyski bez wykorzystywania w całości własnych pieniędzy? Jest to możliwe przy użyciu lewaru finansowego. W tym artykule odpowiemy na pytanie, czym jest dźwignia finansowa, jak działa w praktyce, kiedy z niej korzystać. Dowiesz się również, jakie są wady i zalety lewarowania oraz z jakim ryzykiem wiąże się ten sposób inwestowania.
Co to jest dźwignia finansowa?
Dźwignia finansowa to sposób, który pozwala małym kosztem uzyskać większe zyski. Możemy mieć do czynienia z dźwignią w zarządzaniu przedsiębiorstwem albo podczas inwestowania na giełdzie w instrumenty pochodne.
W przypadku przedsiębiorstwa chodzi o to, żeby rozwinąć działalność gospodarczą i zwiększyć rentowność kapitału własnego przy pomocy kapitału obcego. W tym celu firmy korzystają z kredytów, dofinansowań albo emisji akcji lub obligacji.
Natomiast w przypadku inwestowania na giełdzie dźwignia lub lewarowanie finansowe to pożyczka od np. brokera, żeby inwestor mógł zlecić transakcję na wyższą kwotę. Lewar jest wbudowany w instrumenty pochodne. W ten sposób gracz ma szansę osiągnąć większy zysk z inwestycji. Warto zwrócić uwagę, że pożyczkodawca wymaga od inwestora, żeby część swoich pieniędzy przeznaczył na depozyt zabezpieczający. Po wykonanej transakcji wartość pożyczki wraca do brokera, a trader otrzymuje swój zarobiony zysk, albo opłaca stratę. Oznacza to, że inwestor przy użyciu dźwigni jest narażony na większą stratę, niż gdyby zainwestował wyłącznie własny kapitał.
Jak działa dźwignia finansowa na giełdzie? – przykłady
Dźwignia finansowa przydaje się w sytuacji, kiedy znalazłeś okazję, żeby zainwestować, ale nie masz teraz wystarczająco dużo pieniędzy lub nie chcesz wykorzystywać całego swojego kapitału na tę jedną okazję.
Stosowanie dźwigni finansowej można porównać do rzeczywistej dźwigni, która pozwala Ci unieść duży ciężar przy użyciu małej energii. W inwestowaniu efekt działania dźwigni finansowej jest ten sam. Dajesz mały kapitał po jednej stronie dźwigni, a po drugiej jest duży zysk, który możesz osiągnąć. Broker forex pożycza Ci dodatkowe środki, żebyś mógł osiągnąć ten zysk i to jego pieniądze są dźwignią, dzięki której osiągasz sukces. Zawsze trzeba mieć z tyłu głowy, że im większy potencjalny zysk, tym większą stratę możesz wypracować, jeżeli rynek nie zachowa się według twoich przewidywań.
Krok po kroku stosowanie dźwigni finansowej polega na tym, że na początku szukasz inwestycji, która jest warta, żeby ponieść dodatkowy koszt kapitału obcego. Kiedy masz już obrany cel, to szukasz zewnętrznego finansowania, którego może Ci udzielić broker na tę konkretną inwestycję.
W związku z tym musisz wykorzystać kapitał własny do utworzenia depozytu zabezpieczającego. Jego wysokość określa broker na podstawie tego, ile chcesz zainwestować. W ten sposób otwierane jest zlecenie lewarowane, w którym jest wskazany stosunek kapitału własnego inwestora do kapitału obcego od brokera np. 1:30.
Maksymalny poziom dźwigni w Polsce wynosi 30:1 dla niedoświadczonych osób. Co oznacza, że możesz handlować kapitałem 30-krotnie większym niż twój kapitał własny na rachunku maklerskim. Choć Komisja Nadzoru Finansowego, która określa poziom lewarowania, daje możliwość maksymalnego inwestowania z dźwignią 100:1. To jednak ten poziom jest zarezerwowany wyłącznie dla traderów, którzy mają status klientów doświadczonych i mogą pochwalić się historią zakończonych sukcesem tego typu transakcji.
KNF dokładnie określa, w jakie instrumenty możesz inwestować z pomocą lewaru. Nie musisz sprawdzać tych wytycznych. Brokerzy typu XTB mają obowiązek dostosować się do regulacji nadzoru finansowego. W ofercie znajdziesz z lewarem tylko te aktywa, które zostały dopuszczone do tego tupu handlowania.
Przykład wykorzystania dźwigni
Pojęcie dźwigni finansowej pokażemy Ci teraz na przykładzie inwestowania w kontrakty na pary walutowe. Wyobraź sobie, że jako inwestor chcesz zyskać na zmianie ceny w parze EUR/USD. Masz przesłanki, żeby skorzystać na wzroście kursu dolara amerykańskiego w stosunku do euro. Chcesz skorzystać z dźwigni 30:1.
Na początek powiedzmy, że chcesz zainwestować 1000 euro i chcesz je w całości wykorzystać na początkowy depozyt. W ten sposób obliczamy, że możesz otworzyć pozycję na 30 000 euro, ponieważ:
1000 EUR * 30 = 30 000 EUR
Zobaczmy, co się wydarzy, jeżeli zakładasz pozycję długą (kupna), a kurs zmienia się o 50 pipsów np. z 1,1000 na 1,1050.
Zysk na tej zmianie obliczysz, mnożąc zmianę kursu przez wartość całej pozycji. W ten sposób otrzymujesz:
50 pipsów * 30 000 EUR = 1500 EUR
Widzisz, że tym przypadku tak niewielka zmiana przyniosła zysk (albo stratę) w wysokości 1500 euro. Dźwignia może potęgować zyski, ale też i straty. Dlatego przed jej wykorzystaniem, pamiętaj o ryzyku inwestycyjnym.
Jak obliczyć dźwignię finansową?
Wskaźnik efektu dźwigni finansowej ma prosty wzór i szybko go obliczysz. Wystarczy zapamiętać, żeby zysk operacyjny bez odsetek (które nalicza broker) należy podzielić przez zysk brutto. W związku z tym wzór możemy zapisać następująco:
DF = ZO / ZB
DF – efekt dźwigni finansowej,
ZO – zysk operacyjny przed naliczeniem odsetek bankowych (zysk netto),
ZB – zysk brutto.
Jak interpretować otrzymany wynik? Jeżeli wskaźnik jest dodatni to dobry znak. Oznacza on, że wykorzystanie kapitału obcego się opłaca. Natomiast ujemny wynik określa, że stopa zwrotu z inwestycji jest nieopłacalna. Więcej wyniesie Cię koszt długu zaciągniętego u brokera, niż będziesz w stanie wypracować zysku.
Na przykład, jeżeli wartość wskaźnika dźwigni finansowej wyliczonego na poziomie 1,5 pozwala Ci określić, że wzrost zysku netto o 10% przekłada się na wzrost zysku brutto o 15%.
Kiedy skorzystać z efektu dźwigni finansowej?
Z dźwigni możesz korzystać podczas handlowania na giełdzie papierów wartościowych, czy na rynku walutowym Forex. Mechanizm dźwigni finansowej jest wykorzystywany na kontraktach CFD. Dzięki temu możesz zyskać więcej, handlując indeksami giełdowymi, parami walutowymi, kryptowalutami itd. Najczęściej inwestorzy korzystają z dźwigni przy głównych parach walutowych typu EUR/USD, notowań ropy naftowej, czy indeksów np. S&P 500.
Miej tylko na względzie, że dźwignia to taki miecz obosieczny. Możesz nią trafić swój wymarzony zysk, ale jeżeli się pomylisz, to dostaniesz w zamian wysoką stratę. Zwłaszcza że nie da się określić czegoś takiego jak „rozsądny poziom dźwigni”. Wszystko zależy od twoich aspiracji. Jednak brokerzy udostępniają również sposoby na ograniczenie ryzyka, np. żeby strata nie przekroczyła wartości całego twojego dostępnego kapitału na rachunku.
Jakie jest ryzyko wykorzystania dźwigni finansowej?
Największym ryzykiem z zastosowania dźwigni finansowej przez inwestora jest zwiększenie potencjalnej straty z inwestycji. Jeżeli okaże się, że przewidywania, co do np. wzrostu kursu danej waluty okażą się błędne, to trader nie tylko straci swój zainwestowany kapitał, ale również musi opłacić stratę do brokera, który udzielił mu pożyczki na nietrafioną transakcję.
Natomiast sami brokerzy wprowadzają zabezpieczenia, które chronią inwestorów przed nadmierną stratą środków. Przykładem takich narzędzi jest stop-out i margin call.
Stop-out ma za zadanie blokować otwarte pozycje automatycznie przez brokera. Zamknięcie pozycji ma miejsce w sytuacji, kiedy wartość konta tradera wejdzie w tzw. strefę bezpieczną. Tę strefę wyznacza depozyt zabezpieczający (nazywany również margin level). Najczęściej stop-out wynosi 50% depozytu zabezpieczającego inwestora.
Margin call to wezwanie do zapłaty. Polega na uzupełnieniu depozytu zabezpieczającego, kiedy przekroczy wartość minimalną, jaką ustalił broker. To moment, w którym inwestor ma za zadanie zasilić swój portfel dodatkowymi środkami. Najczęściej wartość minimalna depozytu jest ustalana na około 30%-40% wartości inwestycji.
Zobacz także: Dlaczego trading Forex nie jest łatwy?
Wady i zalety dźwigni finansowej
Oddziaływanie dźwigni finansowej może mieć zarówno swoje zalety, jak i wady. Może znacząco wpłynąć na polepszenie sytuacji finansowej inwestora, ale również zwiększyć koszty finansowe. Zwłaszcza wtedy, kiedy rynek przyjmie odwrotny kierunek od zakładanej strategii. Dlatego zapoznaj się ze wszystkimi za i przeciw stosowania dźwigni podczas inwestowania na giełdzie.
Zalety
- Dzięki dźwigni finansowej można osiągnąć większe zyski w krótszym czasie.
- Inwestujesz tylko część swojego kapitału, a nie całość.
- Możesz w tym samym czasie inwestować w różne aktywa.
- W przypadku otwarcia większej pozycji nie ogranicza Cię wysokość twojego obecnego kapitału.
- Pozwala odrobić straty na innych aktywach poprzez inwestowanie w spadki np. kursu złota, kiedy równocześnie inwestujesz w fizyczne złoto.
Wady
- W przypadku nietrafionej decyzji straty są dużo większe niż gdybyś zainwestował tylko swój kapitał.
- Niektóre aktywa mają wbudowany lewar np. opcje.
- Musisz wpłacić depozyt zabezpieczający przed skorzystaniem z dźwigni.
- Korzystanie z dźwigni finansowej wymaga założenia odpowiedniego rachunku marżowego.
Dźwignia finansowa to pojęcie, które dotyczy wielu aspektów życia. Nie tylko inwestowania na giełdzie, żeby powiększać wartość aktywów. Pozwala ona również na wzrost rentowności dla przedsiębiorców poprzez finansowanie działalności, a raczej jej rozwoju z pomocą środków finansowych od banków, czy Unii Europejskiej. Nawet osoby prywatne mają do czynienia z dźwignią, kiedy chcą kupić swoją nieruchomość. W końcu wystarczy wnieść niewielki wkład własny w wysokości 20%, żeby otrzymać kredyt hipoteczny na wymarzony dom.
Pamiętaj, że gdzie byś nie miał do czynienia z dźwignią finansową, to jest to bardzo ryzykowne narzędzie finansowe. Nie jeden inwestor stracił płynność finansową przez stratę w wyniku lewarowania. Dlatego niektórzy brokerzy oferują ochronę przed sadem ujemnym, żeby właśnie Cię ochronić. Jeżeli jesteś początkującym inwestorem, to handlowanie z dźwignią zostaw bardziej doświadczonym graczom giełdowym.
